Komunikat UOKiK dotyczący obligacji korporacyjnych firmy GetBack S.A.

 

 

 
Czym są obligacje korporacyjne?
Obligacje korporacyjne są to papiery wartościowe emitowane przez przedsiębiorstwa w celu pozyskania kapitału do prowadzenia działalności. Obligacja stwierdza, że emitent (przedsiębiorca) ma wobec nabywcy (inwestora, obligatariusza) dług. Nabywcy obligacji są uprawnieni do otrzymywania odsetek i zwrotu kapitału w terminie zapadalności obligacji.
Problem z obligacjami emitowanymi przez GetBack polega w pierwszej kolejności na tym, że spółka sprzedała ich o wiele więcej niż pozwalała na to jej kondycja finansowa. W drugiej – na tym, że przy ich sprzedaży najprawdopodobniej dochodziło do licznych nieprawidłowości (w tym misselling i wprowadzania w błąd).
Obligacje Getback można było kupić bezpośrednio od spółki, ale duża część sprzedaży odbywała się za pośrednictwem banków (np. Idea Bank, również działający pod szyldem Lion’s Bank) i domów maklerskich (np. Polski Dom Maklerski). Bez wątpienia część klientów była świadoma tego, co nabywa. Ale wielu zostało wprowadzonych w błąd m.in. co do charakteru produktu, poziomu ryzyka, istnienia gwarancji, ekskluzywności oferty. 
 
Przykładowo: starsza osoba sporą kwotę uzyskaną ze sprzedaży mieszkania włożyła na lokatę do Idea Banku skuszona reklamą o wysokim oprocentowaniu (3%). Po krótkim czasie od otwarcia lokaty skontaktował się z nią przedstawiciel banku (jej „opiekun”), proponując produkt o wyższym oprocentowaniu i równie bezpieczny. Klient nie został poinformowany o ryzyku, a nawet o tym, jaki produkt kupuje. Był przekonany, że chodzi o inny rodzaj lokaty.
Ten schemat w różnych wariantach powtarza się w licznych skargach, które wpływają do UOKiK. Jednak każdy stan faktyczny różni się co do szczegółów. Obligatariuszy GetBack jest ok. 11.000, ale zaledwie część tej grupy już podejmuje próby odzyskania wpłaconych pieniędzy. Z tego wnioskujemy, że wiele osób nadal nie ma pojęcia, że posiada obligacje GetBack. 
 
Co robi UOKiK?
 
UOKiK już wszczął postępowania wyjaśniające, w których bada działania GetBack (centrala UOKiK) i Idea Banku oraz Polskiego Domu Maklerskiego (delegatura w Bydgoszczy). Ale widząc, jak duża jest skala problemu, uważamy, że jest potrzeba w większym stopniu zaangażować nasze siły na rzecz konsumentów indywidualnych. Przewidując duże zainteresowanie konsumentów uzyskaniem informacji i pomocy, postanowiliśmy wyjść naprzeciw Państwa potrzebom i przygotowaliśmy materiały, które będą Państwo mogli wykorzystywać w pracy. 
 
Co mogą zrobić Rzecznicy?
 
Kroki prawne, jakie mogą podjąć obligatariusze GetBack, przedstawiliśmy na schemacie. Można go pobrać stąd, wydrukować (proponujemy format A3) i powiesić w biurze. Zachęcamy do dalszej dystrybucji – na Państwa stronach internetowych, przez media społecznościowe i tradycyjnie – wręczając wydruk zainteresowanym konsumentom. 
 
Wychodzimy z założenia, że pierwszym krokiem każdego konsumenta, który nabył obligacje (niezależnie od tego, od kogo je nabył), powinno być złożenie reklamacji. Dotyczy to zarówno tych osób, które nabyły obligacje od spółki, jak i tych które nabyły obligacje od pośredników – podmiotów rynku finansowego. W przypadku spółek z grupy Idea Banku jest to szczególnie istotne, gdyż prezes banku, p. Leszek Czarnecki zadeklarował, że zasadne reklamacje konsumentów zostaną uznane. Działania UOKiK skupiły się zatem na tym, by wesprzeć konsumentów w prawidłowym złożeniu reklamacji, których zasadność będzie trudno zakwestionować. 
 
Przygotowaliśmy dla Państwa dwa wzory reklamacji. 
 
Wzór I jest przeznaczony dla tych osób, które kupiły obligacje bezpośrednio od spółki. 
 
Wzór II – dla tych, którzy kupili je przy udziale banku, domu maklerskiego lub innego pośrednika. Jeśli w proces sprzedaży był włączony więcej niż jeden pośrednik (np. bank i dom maklerski), należy złożyć reklamację do każdego z tych podmiotów. 
 
W obu przypadkach żądanie, jakie formułuje klient, sprowadza się do zwrotu zainwestowanych pieniędzy i – ewentualnie – kosztów związanych z nabyciem produktu. W obu przypadkach konsument musi najpierw uzupełnić część dotyczącą stanu faktycznego, a następnie opisać, na czym polegało wprowadzenie w błąd. Ten podział należy zachować. Wiele osób, które do Państwa przyjdą, będzie potrafiło samodzielnie sporządzić reklamację według wzoru. Ale będą też tacy, którzy będą potrzebowali pomocy z Państwa strony. Proszę mieć na uwadze, że kluczem do sukcesu jest to, by reklamacja była dobrze uargumentowana i zindywidualizowana, tzn. szczegółowo opisywała stan faktyczny i odnosiła się do konkretnej, szczególnej sytuacji danego konsumenta. Dużo zależy od Państwa wyczucia – proszę mieć na uwadze, że sprawa może mieć dalszy ciąg w sądzie i w związku z tym nie należy odkrywać wszystkich kart. Jeśli brakuje Państwu doświadczenia procesowego, poproście o pomoc kolegów i koleżanki, którzy je mają. Zachęcamy też do kontaktu z nami, będziemy się starali pomagać, jak tylko możemy.
 
Wsparcie naszych działań
 
Jednocześnie prosimy Państwa o wsparcie naszych działań administracyjnych. Decyzje w postępowaniach administracyjnych, które będziemy prowadzić, muszą być oparte na solidnym materiale dowodowym. By go uzyskać, opracowaliśmy specjalny kwestionariusz, w którym konsumenci mogą przekazywać nam informacje o ich przypadkach. Można go pobrać stąd. Bardzo prosimy, aby każdego konsumenta, który zwróci się do Państwa o pomoc w związku z obligacjami Getback, prosili Państwo o wypełnienie, własnoręczne podpisanie kwestionariusza i przesłanie go do UOKiK na podany adres. Proszę uświadomić konsumentom, dlaczego to takie ważne. Proszę pamiętać, że nasze decyzje po uprawomocnieniu będą dla konsumentów istotną pomocą procesową, gdyż będą stanowiły prejudykat dla sądów rozpatrujących spory oparte na stanach faktycznych analogicznych do opisanego w decyzji. 
 
Jednocześnie prosimy, by w miarę pojawiania się konsumentów co pewien czas informowali nas Państwo o tym, ile osób się zgłasza i jaką pomoc od Państwa uzyskali. Proszę też monitorować proces rozpatrywania ich skarg – pozostańcie z konsumentami w kontakcie.