Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wciąż docierają skargi na deweloperów. Zdarza się, że nie zawierają oni umów w formie aktu notarialnego, przez to pozbawiają swoich klientów ochrony; wymagają podpisania pełnomocnictw, które są nieodwołalne i nie wygasają nawet z chwilą śmierci nabywcy, a klient nie może zgłaszać do nich uwag. Skargi dotyczą też tego, że firmy deweloperskie umieszczają banery reklamowe na nieruchomości i zastrzegają, że właścicielom mieszkań nie należy się za to wynagrodzenie, czy wyznaczają konkretnych notariuszy do zawarcia umowy.

Najnowsza decyzja Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dotyczy łódzkiej firmy Varitex i zrealizowanej przez nią inwestycji Srebrna Ostoja w Konstantynowie Łódzkim. Konsument skarżył się, że deweloper nie poinformował go, że blisko osiedla przewidziana jest budowa magazynów i hal produkcyjnych. Dla wielu nabywców może to być uciążliwe ze względu na hałas i duży ruch samochodów dostawczych. Urząd wszczął postępowanie i ustalił, że prospekt informacyjny rzeczywiście o tym nie wspominał.

Zgodnie z tzw. ustawą deweloperską, prospekt musi zawierać m.in. informacje o inwestycjach, które są przewidziane w promieniu kilometra. Dodatkowo w prospekcie znajduje się rubryka opisująca plan zagospodarowania przestrzennego dla sąsiadujących działek. Ustaliliśmy, że w żadnym z tych miejsc konsument nie znalazł informacji o tym, że planowana jest budowa magazynów i hal produkcyjnych. Dopiero w trakcie sprzedaży spółka uzupełniła rubrykę dotyczącą inwestycji przewidzianych w promieniu 1 km.

– Kupno mieszkania to życiowa decyzja. Analizuje się wtedy wszystkie informacje o nieruchomości, zwłaszcza, gdy budowa się nie rozpoczęła. Podstawą jest prospekt informacyjny, który ma pomóc w podjęciu decyzji. Jest niezastąpiony, dlatego nie może wprowadzać w błąd oraz musi zawierać prawdziwe i kompletne informacje  – mówi Marek Niechciał, prezes UOKiK. – Deweloper nie może wymagać, żeby to nabywca sam sprawdzał i analizował plany zagospodarowania. Przedsiębiorcom przypominam, że działki sąsiadujące, to nie tylko te, które przylegają do nieruchomości – dodaje Niechciał.

Na Varitex UOKiK nałożył ponad 54 tys. zł kary (54 460 zł). Firma zaniechała stosowania kwestionowanych praktyk. Decyzja nie jest prawomocna, ponieważ przysługuje od niej odwołanie do sądu.

– Ta decyzja pokazuje, że prawa osób kupujących mieszkania nie są przestrzegane. Chcę, żeby nabywcy mieli jeszcze większą ochronę. Ten cel zrealizuje nowelizacja tzw. ustawy deweloperskiej. Najlepiej, żeby pieniądze, często z bankowego kredytu, były gromadzone tylko na zamkniętych rachunkach powierniczych. Innym rozwiązaniem byłoby też powołanie przez branżę funduszu gwarancyjnego, który byłby zabezpieczeniem otwartych rachunków – mówi Niechciał.

Porady dla kupujących mieszkania

• Prawa nabywców i obowiązki deweloperów są uregulowane w tzw. ustawie deweloperskiej. Piszemy o nich w poradniku.
• Prospekt informacyjny musi mieć każdy deweloper, który zaczyna sprzedaż mieszkań.
• W prospekcie znajdziesz informacje np. przykłady inwestycji, które zrealizował deweloper, jakie budynki czy drogi powstaną niedaleko, kiedy rozpoczną i zakończą się prace budowlane, ich harmonogram, standard wykończenia.
• Sprawdź w prospekcie, jak deweloper chroni twoje pieniądze. Czy są gromadzone na mieszkaniowym rachunku powierniczym: otwartym czy zamkniętym. Tylko zamknięty zapewnia pełną ochronę, ponieważ deweloper dostanie pieniądze, gdy wybuduje nieruchomość i przeniesie prawo własności na konsumenta. 
• Jeżeli prospekt nie zawiera wszystkich informacji albo są one nieprawdziwe, możesz odstąpić od umowy w ciągu 30 dni od dnia jej zawarcia. Deweloper odda wpłacone pieniądze.
• Przed zawarciem umowy z deweloperem sprawdź: czy ma pozwolenie na budowę, odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, przeczytaj sprawozdanie finansowe, dowiedz się jaki jest projekt budowlany. Te dokumenty znajdziesz u dewelopera.
• Umowa deweloperska zawierana jest tylko w formie aktu notarialnego. To podstawa do wpisania twoich roszczeń do księgi wieczystej dla nieruchomości.
• Deweloper nie może narzucać notariusza.
• Jeżeli oddaje mieszkanie z opóźnieniem, egzekwuj kary umowne i żądaj odszkodowania na drodze sądowej.
• Lokal ma wady? Deweloper ma 30 dni od momentu podpisania protokołu odbioru, żeby je usunąć, jeżeli je uznaje.

Źródło: Strona UOKiK