Invest-Net Braniewski Tomasz - sygn. XVII AmA 6/16

Pierwszy z wyroków zapadł w czerwcu 2018 r. i dotyczył odwołania firmy Invest-Net Braniewski Tomasz od decyzji UOKiK z listopada 2015 r. Przedsiębiorca prowadził stronę internetową ale-gratka.pl, poprzez którą przyjmował od konsumentów zlecenia na umieszczanie ogłoszeń dotyczących ich nieruchomości. Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie, obowiązywał 3-miesięczny okres testowania usługi. Po 3 bezpłatnych miesiącach usługa stawała się odpłatna (opłata za każdy kolejny miesiąc wynosiła ok. 500 zł). Klienci nie mieli możliwości natychmiastowej rezygnacji z umowy, ponieważ ustalony przez przedsiębiorcę okres wypowiedzenia wynosił trzy miesiące. Oznaczało to, że koszt usługi mógł wynieść nawet 1 500 zł. Zdaniem UOKiK naruszył on w ten sposób interes konsumentów. Klienci byli zmuszeni do dalszego płacenia za usługę nawet po sprzedaniu nieruchomości. Dodatkowo przedsiębiorca podawał w regulaminie tylko ceny netto. Mogło to powodować fałszywe wrażenie, że ceny są niskie i wpływać na podjęcie decyzji o zawarciu umowy.

Za naruszenie praw konsumentów UOKiK nałożył na Invest-Net Braniewski karę w wysokości ponad 21 tys. zł. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów podzielił ocenę praktyk dokonaną przez Prezesa UOKiK. W uzasadnieniu wyroku sąd stwierdził, że sposób przekazywania informacji o odpłatności usług był niewłaściwy, a praktykę należy uznać za szczególnie naganną. Sąd stwierdził, że narzucanie konsumentowi trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia umowy reklamy nieruchomości jest naganne i sprzeczne z dobrymi obyczajami. W ocenie sądu kara była adekwatna do czynu.

Nobilon Marek Bednarz – sygn. XVII AmA 1/16

Kolejny wyrok dotyczy decyzji z listopada 2015 r. Prezes UOKiK uznał, że Marek Bednarz prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Nobilon we Włocławku naruszył zbiorowe interesy konsumentów. Przedsiębiorca udziela kredytów konsumentom. Urząd ustalił m.in., że w umowach o kredyt konsumencki zastrzegał sobie prawo do żądania spotkania z kredytobiorcą, gdy spóźnił się on ze spłatą raty. W przypadku odmowy ustalił karę umowną. Zdaniem UOKiK, przedsiębiorca nie może nakładać na konsumenta obowiązków, które nie mają związku z umową oraz sankcji finansowych za ich niewykonanie.

Ponadto przedsiębiorca zastrzegał w umowach, że jeżeli konsument nie zawiadomi o zmianie danych teleadresowych w terminie 7 dni, to próba kontaktu zgodnie z podanymi wcześniej danymi będzie uważana za skuteczną. Tymczasem, zgodnie z prawem oświadczenie pożyczkodawcy (np. wezwanie do uregulowania zaległych płatności) uznaje się za skutecznie złożone dopiero wtedy, gdy dotarło do adresata, a konsument miał faktycznie możliwość się z nim zapoznać. Za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów UOKiK nałożył na Nobilon kary w łącznej wysokości 66 601 zł.

W lipcu 2018 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał wyrok, w którym oddalił odwołanie spółki. W ustnych motywach rozstrzygnięcia sąd wskazał, że instytucja fikcji doręczenia została stworzona, aby nie blokować postępowania administracyjnego i nie może być stosowana pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Sąd stwierdził, że urząd prawidłowo ustalił wysokość kary nałożonej na spółkę.

Bracia Strzelczyk Witold Strzelczyk – sygn. VII AGa  1154/18

Trzeci wyrok dotyczy decyzji z listopada 2012 r. Wątpliwości UOKiK wzbudziła treść wzorców wykorzystywanych do zawierania umów o pośrednictwo w sprzedaży nieruchomości przez Witolda Strzelczyka, prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą „Bracia Strzelczyk Witold Strzelczyk”. Urząd zakwestionował m.in. to, że Witold Strzelczyk zastrzegał sobie w umowach na wyłączność prawo do obciążenia pełną prowizją konsumenta, który sprzedał mieszkanie na własną rękę, niezależnie od czynności podejmowanych przez pośrednika. Tymczasem zgodnie z prawem przedsiębiorcy nie należy się wynagrodzenie, jeżeli nie wywiązał się on z umowy. Ponadto w formularzach wykorzystywanych przez Witolda Strzelczyka znalazło się postanowienie, zgodnie z którym w przypadku opóźnienia w zapłacie wynagrodzenia naliczali konsumentom zawyżone odsetki umowne.

UOKiK zakwestionował też nakładanie na klienta obowiązku zapłaty kary umownej w sytuacji, gdy zawarł on umowę z osobą wskazaną przez pośrednika i nie uiścił mu wynagrodzenia w dniu podpisania tej umowy. Taka praktyka jest sprzeczna z kodeksem cywilnym, który przewiduje możliwość zastrzeżenia kary umownej wyłącznie w przypadku zobowiązań o charakterze niepieniężnym.

Prezes UOKiK nałożył na Witolda Strzelczyka kary w łącznej wysokości ponad 42 tys. zł.

W grudniu 2016 r. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał wyrok, w którym częściowo uchylił decyzję Prezesa UOKiK. Sąd uznał, że w przypadku części klauzul zakwestionowanych przez Urząd tożsamość z postanowieniami wpisanymi do rejestru nie zachodzi, bowiem zbieżność jest zbyt daleka. Jednocześnie uchylił karę za stosowanie pozostałych klauzul abuzywnych. W lipcu 2018 r. Sąd Apelacyjny orzekł, że UOKiK nie może kwestionować stosowania postanowień wpisanych do rejestru klauzul abuzywnych przez przedsiębiorcę, jeśli nie był on pozwany w sprawie, w której wydano wyrok wpisujący postanowienie do rejestru. Powołał się przy tym na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 20.11.2015 r., sygn. III CZP 17/15. Sądy obu instancji utrzymały jednak decyzję w punkcie dotyczącym praktyki sprzecznej z kodeksem cywilnym. Ostatecznie kara nałożona na Witolda Strzelczyka wyniosła ponad 16 tys. zł.

Procedura odwoławcza

Od decyzji prezesa UOKiK przedsiębiorcy przysługuje odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a od wyroku SOKiK – apelacja do Sądu Apelacyjnego w Warszawie. Możliwe jest również złożenie skargi kasacyjnej od wyroku SA do Sądu Najwyższego.

Baza wyroków

Od listopada 2015 r. na stronie UOKIK działa baza wyroków sądowych. Zamieszczane są w niej informacje dotyczące wszystkich rozstrzygnięć w sprawach decyzji z zakresu praktyk ograniczających konkurencję, kontroli koncentracji, naruszenia zbiorowych interesów konsumentów oraz w sprawach o uznanie klauzul za niedozwolone (w których powodem był prezes UOKiK). Baza dostępna jest w zakładce „Wyroki” na stronie internetowej UOKiK: http://decyzje.uokik.gov.pl/bp/wyroki.nsf. Szczegóły dotyczące zasad zamieszczania wyroków znajdują się w dokumencie: Zasady informowania o sprawowaniu sądowej kontroli nad decyzjami prezesa UOKiK.

Źródło: Strona UOKiK